De Pakistanen bewegen zich op verschillende manieren voort. Lopend. Al dan niet iets voortrekkend of duwend. Fietsend. Echter, deze groep is sterk in de minderheid.

Gemotoriseerd bewegen geniet de voorkeur bij veel Pakistanen. Er rijden redelijk wat brommetjes rond. Honda's. Vooral mensen tot een jaar of dertig vinden het een prima vervoermiddel. In de steden en wat grotere plaatsen is de Riksja voor veel Pakistanen een goed alternatief voor relatief kleine afstanden. Het is goedkoop. En je hoeft je hand maar op te steken om er een te laten stoppen. Binnen tien seconden heb je een rit te pakken. Het wemelt er van. In Quetta reden er duizenden.

Pakistanen die een auto bezitten rijden in een Suzuki. Swift. Zo'n lekker vel wendbaar wagentje waar je heel fijn ternauwernood fietsers mee van de weg kunt rijden. Bij voorkeur een (1) uit Nederland. Heel leuk om te doen. Taxi's zijn ook allemaal van die kleine Suzuki's. Ze zijn er behoorlijk trots op. Op hun Suzuki.

Voor iets grotere afstanden zijn er de Suzuki-busjes. Er gaan normaal gesproken zo'n acht personen in. Maar twintig lukt hoor! (onthoud dit aantal, kan terug komen op het examen). Op het dak. Achterop hangend. Aan de zijkant bungelend. De ruimte wordt zo optimaal mogelijk benut (lijkt me overigens een prima marketingtool voor de jongens en meisjes op de marketingafdeling van Suzuki: er is plaats voor 8 maar er kunnen er makkelijk 20 in.......ik weet het, het kan pakkender.......20 voor de prijs van 8.........more room, more space with Suzuki....Suzuki, bigger than you think..........maar nu stop ik, laten die Suzuki-marketingjongens en meisjes zelf de handen ook maar 's uit de mouwen steken of zoals mijn moeder alijd zei: mooie dingen komen niet vanzelf aanwaaien).

Er zijn geen haltes. Je kunt zo'n busje zo aanhouden. Onderhandelen over de prijs. En aanhaken. Wanneer het busje langere afstanden moet afleggen (> 50 km) vertrekt het niet eerder dan dat het busje vol zit. Dat kan 5 minuten duren. Maar ik heb meegemaakt dat het ook anderhalf uur kan duren. Dan rijd het busje, continu toeterend, door het dorpje (steeds maar weer heen en weer) net zolang tot de laatste plaats bezet is. Niet vol, betekent niet vertrekken. Alle passagiers ondergaan dit zeer gelaten. Normale gang van zaken.

Voor nog grotere afstanden wordt gebruik gemaakt van een Coaster. Een bus die het midden houdt tussen een touringcar en een klein busje. Er passen ongeveer achttien personen in. Bagage gaat op het dak. Er is een vertrektijd vastgesteld maar die wordt meer dan dik overschreden. Meestal vertrekken de bussen 1,5 uur later. Ook deze coaster moet vol. Anders wordt er niet vertrokken.

Hele gekke, drukke, vrolijke mannetjes worden ingehuurd om de bus vol te krijgen. Ze zitten aanvankelijk op een stoel voor de bus. Maar wanneer het uur 'U' nadert worden ze actiever. Gaan ze bewegen. En roepen heel hard de eindbestemming (wat op zichzelf een effectieve strategie lijkt te zijn, wat zou je anders moeten roepen). En worden ze heel druk. Teneinde, maar te zorgen dat de bus volgeraakt. Met hen doe je de onderhandelingen. En reken je af.

Als alle plaatsen bezet zijn moet er nog een klein detail worden ingevuld. De chauffeur!. Die moet worden gezocht. En.....daarmee moet ook nog onderhandelt worden. Over zijn vergoeding welteverstaan. Toen ik van Gilgit naar Naran reisde duurde dit onderhandelingspel een half uur. Het werd bijna slaande ruzie. Meer dan dertig mensen bemoeiden zich er dan ook mee. Een heel chaotisch gebeuren.

hier heb je zo'n gek vrolijk mannetje voor zo'n coasterbus. Hier heeft ie nog een Ying Yang moment.

En dan zijn er nog de gewone touringcarbussen die op redelijk goede wegen rijden en grote afstanden afleggen (hoef je niet te onthouden voor het examen, is gewoon een leuk weetje).

De dag begon overigens met een flinke knal. Kort voordat ik wilde vertrekken moest het zadel van mijn fiets een ietsjepietsje lager worden gezet. Ik had 'm daags tevoren ietsjepietsje hoger gezet. En dat beviel slecht. Er begon zich iets van zadelpijn te ontwikkelen. Vandaar dat ietsjepietsje lager zetten.

Dat lukte. Maar bij het aandraaien van de moer van de zadelstangklem (de klem die de zadelstang op z'n plaats houd) brak deze. In twee stukken. Teveel kracht uitgeoefend. Een deel van de schroefdraad bleef achter in de klem. En een probleem zag het daglicht. En dit kan maar beter in Azie gebeuren dan pak 'm beet ......op zondag in Zeeland. Want hier is men behoorlijk creatief in het vinden van goedkope en handige oplossingen. En doet men niet aan zondagsrust.

Een machinebankwerker had ik vlot gevonden. En deze man had een mogelijke oplossing. Maar die oplossing werkt alleen als er stroom is. En de power is momenteel hartstikke off. Power on kan nog wel vijf uren duren. Kan ook de hele dag off blijven. Ik zit dus ietwat in de wachtkamer. Hopend op power. En hopend dat de oplossing gaat werken.

(tijdens het typen van dit stukje gaat de power on en ik snel me naar de grote oplossingenman).

Die heeft ondertussen goed nagedacht want hij heeft werkelijk een fantastsche oplossing bedacht. Hij last een draadeind op een willekeurig stuk ijzer. Last vervolgens mijn net ietsjepietsje uitstekende moer vast aan het draadeind. En draait de klem, van de moer. Niks uitfrezen. Niks nieuwe schroefdraad. Tien minuten later en twintig roepies (18,7 eurocent) lichter verlaat ik het pand. Ik kan weer fietsen.

Rond twaalven gaat de tocht beginnen. De eerste 12 kilometer doe ik geen trap. Ik glijd naar beneden. Hoef niet te remmen. Hoef niet bij te trappen. Wat kan fietsen toch leuk zijn. Enige minpunt is de onaangenaam drukke weg. Ik hoef maar drie keer mijn vege lijf te redden door behoorlijk plots uit te wijken. Lang leve mijn spiegel. Lang leve de berm. Gekken zijn het!

Ok, laat ik de clou maar vast verklappen. Ik ben sinds vandaag een tv-ster. Een beroemdheid. En ja, ik ben al begonnen met naast mijn schoenen te fietsen. Deze site wordt zeer binnenkort een betaalsite. Wachtwoord en inlogcode worden u binnenkort toegezonden. Goh Gerrit, jebentaltijdzogewoongebleven. Hoestzogekom'n mienjong?

Rond 15.00 uur stop ik bij een benzinestation. Pauze. Hard aan toe. Er staat een man die me probeert duidelijk te maken dat hij mij heeft gezien. Ik zeg dat dat aardig kan kloppen. Want ik sta momenteel recht voor 'm. En als ie niet scheel is en geen vervelende oogaandoening heeft (zo ja, oogdruppels drie maal per dag, helpt dat niet, ga dan naar de huisarts) dan ziet ie me nog staan. Want ik ben er nog.

Maar dat bedoelt deze man allemaal niet. Hij zegt dat hij mij op TV heeft gezien. Het kwartje wil nog niet vallen. Er komen meer mensen bij staan waarvan er een (1) tamelijk goed Engels spreekt. Hij zegt mij ook gezien te hebben. Gisteravond op GEO(graphic)-TV. Een Pakistaanse Nation-Wide tv-zender. En dan wordt Gerrit ook wakker. Hebben die knakkers van dat tv-station (een week of twee geleden) die mij hebben geinterviewd dat item daadwerkelijk uitgezonden?! Ik maakte tijdens de opnamen nog een grap door te stellen dat ze mij er makkelijk uit konden knippen. Niks knippen. Plakken. Dat hebben ze gedaan. Ik ben beroemd.

De mensen daar vinden het helemaal geweldig om mij te ontmoeten. En willen veel van me weten. Ik neem er de tijd voor. En als alle vraagbehoeften bevredigd zijn stap ik op.

Ik fiets nog een tijdje naast m'n schoenen. Maar beroemd zijn went snel. Daarbij moet een beroemdheid om vooruit te komen ook gewoon de ketting strak houden.

Rond 17.00 uur kom ik uit op de Grand Trunck Road. De weg die naar Islamabad, Lahore en uiteindelijk India leidt. Ik zoek een hotel. Het eerste is te duur (de eigenaar heeft vast geen TV gekeken, of juist wel). Het tweede vol. De derde is te duur. Maar hier pas ik de 'macht van het zwijgen' toe. Uitleggen? Cursisten, hier-komtie!

De macht van het zwijgen werkt alleen als de verkoper een onredelijk hoog bedrag van je vraagt (dus niet bij de kassa van je favoriete supermarkt de macht van het zwijgen toepassen, ziet er heel raar uit, en er is een kans dat je in een inrichting opgenomen wordt, ik kom niet, maar stuur wel een kaartje, desgewenst een ruikertje, is ook leuk al die aandacht, maar ik zou het je toch niet adviseren).

En dat doet deze eigenaar. Een onredelijk hoog bedrag noemen. Na het noemen van het bedrag schud ik met mijn hoofd en zeg verder niets. Minutenlang kan ik dat volhouden (is heel moeilijk, moet je oefenen, met je vriendin of vriend of zo, gaat het makkelijkst wanneer je ruzie hebt, heb je nooit ruzie, maak dat dan een keer, zeg maar dat je bent vreemd gegaan of zo, werkt altijd, even flink op de kast, gaat echt makkelijker, nou ja kijk zelf maar even). Oefenen dus. Succes.

Tien tegen een dat de man begint met praten. En dan heeft ie meestal verloren. Zo ook nu. Zonder een (1) woord van mijn kant zakt de prijs van 3000 roepies naar 2000 roepies. Nog teveel. Maar redelijker. Met wat bijpraten komen we uit op 1600 roepies. We geven elkaar een hand. Het is nog veel geld voor Pakistaanse begrippen. Maar het is bijna donker. En het hotel ligt maar 2 km van de Wah-Gardens die ik morgen wil bezoeken. Een compromis dus.

Goed beste cursisten. Lekker gewerkt vandaag. Sla de boeken maar dicht. Tot zover het stukje educatie van vandaag. Goed je huiswerk maken. Morgen weer een nieuw hoofdstuk.

'four wheels to move your body,

two wheels to move your soul'