Parijs. 16 juli 1942. Vier uur des ochtends. Bij 12.884 joden werd hard op de deur geklopt: 4051 kinderen, 5802 vrouwen en 3031 mannen werden gearresteerd. Ze konden alleen een deken, een trui, een paar schoenen en twee hemden meenemen. Ze werden afgevoerd naar Auschwitz. Slechts dertig van hen konden het navertellen.

‘Fijne binnenkomer Gerrit. Doe je goed jonge'. Dank u lieve lezer, een complimentje is nooit weg.

U weet het ook. Elk land kent wel iets van een zwarte bladzijde.

Iets waarvoor ze zich schaamt. Een gebeurtenis die liever vergeten wordt. Een gebeuren dat bij voorkeur uit de geschiedenisboekjes wordt gehouden. Soms is de bladzijde een beetje grijzig en groezelig. Soms donkergrijs. Of een beetje zwart. Soms is ie inktzwart. En soms krullen de bladzijden van schaamte uit zichzelf omhoog. Een Nationaal schaamtemoment. Dus.

Voorbeelden? Ok, komen ze!

Onze zuiderburen en Marc Dutroux. Amerika en de oorlog in Vietnam. Onze fijne vrienden 'de Duitsers' (do I need to say more) en natuurlijk ons eigenste kikkerlandje laten we zeggen......eh..... de politionele acties, Caroline Tensen, Srebrenica en last-but-not-least het afgelopen EK!

Zomaar een handjevol voorbeelden die je gemakkelijk met tientallen andere voorbeelden zou kunnen uitbreiden. Nationale schaamtemomentjes dus!

September 2011. Ik was een fietsreisje aan het maken. Mocht u inmiddels aan een niet alles verterende vorm van dementie lijden, dan weet u dat vast nog.

Het moet ergens somewhere deep down inside Pakistan zijn geweest. Dat ik een boek las. Saraha's Key. In het Nederlands vertaald luid de titel: 'haar naam was Sarah'. Misschien heeft u het boek gelezen. Of de film gezien. Zo niet, kruip onder die steen vandaan en doe dit alsnog. Is een tip, doe er uw voordeel mee. Beide zijn prachtig!

Het boek is in romanvorm geschreven. De hoofdpersoon in het verhaal is Sarah. Dus op zichzelf is de titel fijn gekozen. Sarah is een meisje. Joods. En dat ‘Joodszijn' kon je maar moeilijk een voordeel noemen. In die dagen.

Het is een bijzonder verdrietig oorlogsverhaal. Voor Sarah en misschien nog wel meer voor haar broertje. Echter, ik ga u op voorhand geruststellen. Sarah heeft in het echt niet bestaan. En haar broertje ook niet. Nee. Maar dan tot zover dan ook echt het goede nieuws.
Minder goed nieuws is dat het meisje symbool stond voor ruim 12000 joden. Joden woonachtig in het derde arrondissement (wijk) van Parijs.

Ik hoor u denken: 'man Gerrit, verdorie, dat weten nu wel. Die oorlogsverhalen hebben we al zo vaak gehoord'. Tuurlijk erg. Zeker wel. Maar ik ben er nu wel zo'n beetje klaar mee hoor'. What the fuck wil je nu precies hiermee zeggen, ik heb nog meer te doen'. De piepers moeten nog op, ik moet nog sporten, daten, de hond uitlaten, een duurloopje doen. Kortom, zet er 's wat vaart in jong'!

Nou, nou, nou, ff rustig lieve lezer. Verdorie 'ik kan niet heksen' (uitspraak van mijn lieve moeder). Relax en lees gewoon nog ff door.

Net als veel Europese landen steunde en kreunde Frankrijk tijdens de 2e WO onder het juk van de bezetter. Ook Parijs ontkwam niet aan de bezettingsdrang van de Duitsers. Zevenduizend joden, volwassenen en vierduizend kinderen werden uit hun huizen gehaald. Bijeen gedreven. In vrachtwagens gesmeten. En afgevoerd naar het grote wielerstadion: het Vel d' Hive.

Nu gebeurde een verhaal als dit vaker in de tweede Wereld Oorlog. Natuurlijk. Het was oorlog. Duitsers hielden van tijd tot tijd razzia's. Ook in Parijs. Echter, met deze razzia/actie (La Rafle) was iets vreemds aan de hand. Er kwam namelijk geen Duitser aan te pas. Deze actie werd nl. niet door Duitsers uitgevoerd. Nee! Het waren de Fransen zelf. Het waren de Fransen zelf die de Joden oppakten en transporteerden. Bijna 12.884 Joden werden de dood ingejaagd. Door acties van de Fransen zelf!

‘Dit is 'het' Nationale schaamtemoment van Frankrijk!' Het staat bekend onder de naam: Vel d' Hive. Vernoemd naar het grote wielerstadion in de stad.

De schaamte zat zo diep dat pas in 1995, 52 jaar na dato, Jacques Chirac, de toenmalige Franse President, de Franse betrokkenheid publiekelijk heeft erkend en openlijk zijn excuses hiervoor heeft aangeboden. http://www.youtube.com/watch?v=tUIaOScAMOs

Een beknopte samenvatting van wat Chirac op het filmpje zegt:

Deze duistere momenten bezoedelen voor altijd onze geschiedenis, en zijn een vloek op ons verleden en onze tradities. Frankrijk, het vaderland van de verlichting en de mensenrechten, land van opvang en asiel, Frankrijk heeft op die dag het onherstelbare verricht. Zich niet aan zijn woord houdend, heeft het zijn beschermelingen aan de beulen uitgeleverd', aldus Chirac. 'Wij hebben jegens hen een schuld die nooit zal verjaren.'

Natuurlijk lieve lezer lees ik vaker boeken. En ook oorlogsboeken. En natuurlijk maken alle afzonderlijke verhalen op hun eigen wijze indruk. Soms meer. Soms minder.

Maar dit verhaal kwam knetterhard 'binnen'. Ik had er ook nog nooit van gehoord: Vel d' Hive.

Misschien speelden de omstandigheden waaronder ik het boek las een rol. Een knetterheet Pakistan. Met van alles niets. Te weinig eten, te weinig water, slechte slaapomstandigheden. Elke avond knettermoe van het dagenlang ploerten, knoerten en klimmen tegen boomloze bergen.
Misschien was het Sarah en haar verdrietige verhaal. Maar ik denk bovenal mijn totale verbijstering. De verbijstering dat het de Fransen zelf waren die hun stadgenoten oppakten en de dood injoegen.

Hoe dan ook: ik had me, toen in Pakistan, al voorgenomen, om er iets mee te gaan doen.

En aldus geschiedde. Ik ga op zoek naarSarah.