Komt u dit bekend voor lieve lezer?

Dat je hoort en leest dat ergens in verwegiestan enkele honderden mensen om het leven zijn gekomen. Omdat hunnie bussie van de weg is geraakt. En in een ravijn is gekukeld. En dat ergens in Bolivia een bus van de weg is geraakt. En dat niemand meer haarfijn kan vertellen hoe dat nu precies is gekomen. En dat ergens in Nepal door aardbevingen en –verschuivingen een duizend of 10 mensenkindertjes het golfplaten dak boven hunnie hoofd zijn kwijt geraakt.

En dat je na het horen of lezen van al die narigheid met je net aangetrokken sokken naar je eigenste doucheruimte loopt. Om nog net even snel wat deodorant onder je oksels te spuiten. Of om je tandvlees nog even goed te raggen.
En dat je daar dan net precies met je sokken in een plas met water stapt. En dat dan dat vocht dan in je sokken trekt. En dat dan je voeten nat worden. En nu net nu je haast hebt..... Herken je ook dat je precies op DAT moment die natte sok een stuk vervelender vind dat al die narigheid die ik hierboven schreef.

Ik moet eerlijk zijn. Ikke wel.

Ik vind zo’n natte sok super kut. Want dan moeten die sokken weer uit. Anders loop je de hele dag met natte voeten. En moet je weer andere sokken zoeken en moet je je weer haasten.....

Het nieuws van die doden hoor of lees ik ook wel hoor. Echt wel. Maar het raakt me in directe zin minder dan die natte sokken. Op een of andere wijze glijdt dat nieuws van die doden gemakkelijker van me af. En de gevolgen van die natte sok beklijft. Die natte sok irriteert me.

Lieve lezer. Eind 2016, begin 2017 maakte ik een fietsreis door Ethiopië. Het kriebelde bij mij al jaren. Nu hoor ik U denken: Gerrit spring ’s onder de douche jonge. Iets met water en zeep. Effe goed boenen. Weg kriebel. Maar dat bedoel ik niet lieve lezer. Ander soort kriebel. Kriebel om dat land dat ’s te vereren met een bezoek. Niet dat mijn aanwezigheid van dit West Afrikaanse land het de mensen daar ook maar een steek verder zou brengen. Zeker en vast niet. Integendeel. De kans leek mij groter dat mijn aanwezigheid het land aan de afgrond zou brengen.

Maar dat risico ging ik graag aan.

Ik kende Ethiopië destijds alleen van de hongersnood (1 miljoen doden!) die het land in de jaren tachtig trof. En van Live Aid. (voor de jongere televisie kijk buis kindertjes onder U: Live Aid was een groot popfestival waarvan de opbrengst ten goede kwam aan Ethiopië). U2, Queen, the Who. Paul Young, Phill Collins, Madonna, Hall & Oats en nog een hele rij aan artiesten traden op. Ik volgde het hele concert op tv, met natte haartjes op het lederen bankstel aan de Bovenheigraaf te Wezep onder het genot van de nodige flessen cola en zakken chips met ala Bolognese smaak van Croky. Daar ging ik die hongersnood mooi mee te lijf. Dat zou 'm leren. Er werd een slordige 150 miljoen pond bij elkaar gezongen. En die hulp hielp de Ethiopiërs uit de hongersnood-brand.

Hoe noodzakelijk die hulp destijds ook was. Ik wil meneertje de initiatiefnemer Bob Geldof met terugwerkende kracht en de kennis van nu er toch niet helemaal en volledig voor bedanken. Want tot op de dag van vandaag denken de Ethiopiërs dat een blanke gelijk staat aan een geldautomaat. Waar je naar hartenlust geld uit kan tappen. Enne....als je als Hollandsche fietser passeert en niet met de nodige bankbiljetten naar hunnie zwaait. Dan gaan hunnie zoete lieve kindertjes je (massaal) bekogelen met best wel grote stenen (een van de belangrijkste redenen waarom wereldfietsers Ethiopië mijden als reisbestemming, Maar dit geheel by the way en terzijde).

Enfin.

Ik wilde naar Ethiopië toe om het wereldkampioenschap ‘stenen ontwijken’ en geheel nieuwe betekenis te geven. Maar vooral om te kijken hoe het de mensen - na die ellendige jaren tachtig - vergaat.

Ik startte mijn fietstocht in de hoofdstad van Ethiopië: Addis Abeba. En fietste Noordwaarts. Kwam door de prachtigste landschappen. Ervoer extreme hitte (hoogst gemeten tempie: 48 klein nulletje C.). Kwam in dorre gebieden. Zag prachtige historische plekken. En was verrast hoe bergachtig en vooral hoe groen het land was.

Maar waar het mij altijd om te doen is op mijn reizen: de piepeltjes.Ik had de mooiste gesprekken. Ik sprak – zittend op een omgekeerd wat wankelig kratje coca cola met jongeren. Die vertelden mij – in perfect Engels!!!) hoe de hongersnood – in de jaren tachtig van de vorige eeuw – de samenstelling van hun familie ingrijpend verandert heeft (elke jongere had wel opa of oma die het leven had gelaten). En tijdens dat vertellen haalden ze een flesje cola uit een ongekoelde koelkast en boden mij dat aan. Als teken van hun gastvrijheid. Vol trots vertelden ze me hoe de circa 40 verschillende bevolkingsgroepen in Ethiopië al decennia lang in vrede naast en met elkaar leefden.

We hadden veel plezier en er was sprake van wederzijds respect. Hunnie respect kwam voort uit het feit dat ik naar Ethiopië was gekomen. En hun land wilde leerde kennen. En dan ook nog op een fiets. Mijn respect ontstond omdat ik jonge. levenslustige mensen sprak met historisch besef en een wagonlading optimisme.

Het werd in velerlei opzichten een bijzondere reis.

Na mijn vertrek uit Ethiopië is daar het nodige veranderd.

Er waren verkiezingen. Premier Abiy Ahmed trad aan. Onze Abiy zorgde er al spoedig voor dat Ethiopië vriendjes werd met Eritrea. Dat leverde onze Abiy kort daarna zelfs de Nobelprijs van de Vrede op.

Het was ook een prestatie van formaat. De verhoudingen tussen beide landen stond namelijk reeds lange tijd onder stevige druk. Er werden in de jaren negentig zelfs oorlogen gevoerd tussen beide landen. Toen ik in 2016/2017 in het grensgebied fietste was de situatie nog steeds gespannen. Buitenlandse zaken gaf het advies om er niet te reizen...... Een landsgrens oversteken was toen nog onmogelijk.Dat maakte ook dat ik destijd niet naar Eritrea kon reizen.

Ondanks de gesloten grenzen lukte het tientallen Eritreeërs (per dag) om de grens met Ethiopië over te steken. Gewoon om de situatie in Eritrea te ontvluchten. Zeg maar eh...dat je van een land dat helemaal niets heeft, vlucht naar een land dat niets heeft.

Ik fietste op de grensweg en passeerde twee vluchtelingenkampen. Bij de derde (en tevens laatste) ben ik afgestapt en heb dit vluchtelingenkamp bezocht. Toen ik verder fietste kwamen mij Eritreeërs tegemoet lopen op veelal blote voeten in de stoffige hete berm van de straat. Op weg naar het opvangkamp.

Premier Abiy maakte het mogelijk om de landsgrenzen weer over te steken. Ethiopiërs konden naar Eritrea. Eritrees konden weer naar Ethiopië. Dat gold overigens niet voor de Eritrese vluchtelingen. Die waren niet meer welkom in hun thuis land.

Op 9 november 2019 druppelden de eerste berichten mijn Duitse huiskamer-laptop binnen. ‘Schermutselingen in Ethiopië, aan de grens met Eritrea’. Op 19 november 2019 las ik berichten dat er mortiergranaten werden afgevuurd op de stad Aksum in de provincie Tigray. Een van de meest noordelijk gelegen steden in Ethiopië.

Verdomme, daar heb ik gefietst, dacht ik. Door haar stoffige straten. Daar waar het zo knetter heet was. Daar heb ik overnacht in het ‘the Ark hotel’. En heb s’ ochtends bij mijn vertrek nog met een groep jongeren en de eigenaar staan praten. Die mijn fiets zo graag even wilde vasthouden. Daar heb ik de zuilen van Aksum bezocht. Daar heb ik door de straten gedoold, daar heb ik .....

De zuilen van Aksem

Vanaf dat moment ben ik het nieuws wat nauwgezetter gaan volgen.

Ik las dat er een onafhankelijk strijd in het noorden van Ethiopië was uitgebroken. Noordelijke milities raakten aan de knok met elkaar. En wat niet hielp was dat het leger er zich ook mee begin te bemoeien. Wat ook niet echt hielp was dat de Eritreeërs hun oorlogstuig ook weer uit de mottenballen hadden opgeduikeld en keurig hadden opgepoetst. Ze staken de grens over en vielen de vluchtelingenkampen aan. Internet verbindingen werden plat gelegd. Het gebied werd afgesloten voor iedereen. Journalisten, hulporganisaties. Niemand kwam er meer in.

We moeten het dan ook doen met aannames en spaarzame ooggetuigen verslagen. Er wordt gesproken over honderden misschien wel duizenden doden. Er wordt bericht over openbare executies. Verkrachtingen op grote schaal van vrouwen en nog jonge meisjes, In een stad zijn 600 mensen gedood met machetes en hakmessen. De stad Aksum schijnt gebombardeerd en geplunderd te zijn. En boze tongen beweren dat deze oorlog wel ’s de vormen kan aannemen van een heuse genocide.

Het is voor mij onvoorstelbaar om te lezen.
Is dit het land waar ik in 2016/2017 met mijn karretje fietste?
Is dat hetzelfde land waar die ongelofelijk lieve mensen wonen die ik ontmoet heb? Als ik er niet geweest zou zijn, zou het nieuws dan van mij zijn afgegleden? Zoals zoveel slecht nieuws dat via verschillende kanalen mijn huiskamertje en brein binnen rolt......

Hoe zou het met die mensen zijn? De mensen die ik ontmoet heb in dat gebied. Daar waar het nu zo naar is. Mensen die zo vol levenslust zaten. En die zo trots waren dat ze – hoe verschillend ook – zo vredelievend naast en met elkaar leefden.
Hoe zou het met hen zijn?

Ik vraag het me gewoon af. Vooral als ik weer ’s mijn badkamer binnen ga. En dan iets met een natte sok.....

Gerrit