'Ha die Evo!'.

Goed om je nu 's in levende lijve te ontmoeten. Ik moest het tot nu toe hebben van die alle Jezus grote billboards langs de wegen. Met jouw hoofd er op afgebeeld. Maar fijn dat ik even tijd voor je kon vinden.

Ik weet: als President van Bolivia zal jouw agendaatje ook weinig lege pagina's kennen. Alhoewel je het misschien nu zo na de DAKAR ralley het wel wat rustiger zult hebben. Goh, je was niet van de buis te slaan man.

Maar ik ben ook een druk baasje. En de afgelopen 6 weken helemaal. Want toen ben ik door Bolivia getrokken. En. Ik wil je graag complimenteren. Wat ben jij de baas van een leuk en interessant landje zeg. Wat een diversiteit. En wat een leuke onderdanen ook. Gave baan heb je hoor!

Kan ik je een bakje thee aanbieden? Ik heb 'Mate Anis' (anijsthee) in de aanbieding. Daar zijn jullie toch zo gek op? Schepje suiker? Koekje?

Goh Evo. Er zijn me tijdens m'n trektocht door Bolivia wel een paar dingetjes opgevallen. En die wil ik graag even met je delen. Wat zeg je? Geen tijd te verliezen? Druk baasje hoor! Laten we dan maar snel beginnen.

Als je voetganger bent in Bolivia beste Evo. Dan is het wellicht handig om je inwoners voor een spoedcursusje 'sprinten' naar een willekeurige atletiekvereniging te sturen. Zie het als een tip. Want ik heb gemerkt dat motoren, bussen en auto's in jouw mooie landje de macht hebben. Er is volgens mij sprake van een op handen zijnde gemotoriseerde revolutie. Je mag wel oppassen!

Als voetganger en fietser ben je je leven niet zeker. Auto's en bussen denderen voort. Op het platteland. Maar ook in steden. Ze rijden je zonder pardon van de sokken. En om dit te voorkomen: een sprintcursusje. Dus.

Misschien is het ook weleen leuk gadget-dingetje. Voor de komende verkiezingen in oktober. Je bent trouwens wel een beetje een boefje he?! In Bolivia mag je twee termijnen van vijf jaar President zijn. En die tweede termijnloopt oktober 2014 voor jouw af. En dat zou betekend hebben dat je ambtstermijn er op zit. Jah....ik heb goed op zitten letten. En nu heb jij eind vorig jaar de wet gewijzigd waardoor je je in oktober weer verkiesbaar kunt stellen. Ik ben niet zo van de veroordeling: maar dat is wel een klein boevenstreekje Evo. Das nie eg democratisch jonge!!

Maar goed Evo. Een kleinigheid houd je altijd natuurlijk. En ik heb gezien dat je ook veel goede dingen doet. Wegen verbeteren. Heel veel bouwprojecten (met borden met jouw gezicht erop incl bouwhelm). En je hebt er ook voor gezorgd dat veel geprivatiseerde onderdelen van de overheid (die in Buitenlandse handen waren) weer terug zijn in Boliviaanse handen. Iets wat de bevolking graag wilde. Goed bezig man.

Trouwens toch nog even terugkomend op het onderwerp democratie. Ik was in La Paz. En kreeg dat een rondleiding van twee jonge dames. En op een goed moment stonden we voor jouw paleisje. Die twee meisjes wilden daar (op DIE specifieke plek) niets over jou, de President, zeggen. Er liepen namelijk wachters rond en ze waren bang om opgepakt te worden.

Das niet echt een geweldig vrolijk teken van een echte open democratie en een pretiig open samenlevinkie Evo. Ja, nu kun je me wel wat meewarig aan zitten kijken. Maar dat klopt toch echt niet jonge. Hoe ze heten? Ja. Dat ga ik natuurlijk niet zeggen.

Ander onderwerp dan maar?

In de vele winkels en marktstalletjes worden allemaal fijne spulletjes verkocht. Wat mij opvalt is dat de verkopers veelal met hun telefoon bezig zijn en niet als primaire taakinvulling hebben het bevorderen van de verkoop van artikelen. Er is weinig tot geen belangstelling voor de klant.

Ja, en dan nu een onderwerpje dat ik wel wat lastig vind om aan te roeren. Maar ik vind toch dat ik je er toch even van in kennis moet stellen. Ik vind de Bolivianen een niet buitengewoon ijverig volkje. Ja sorry. Eh..... ja dat is mijn mening. Ze hebben doorgaans alle tijd. Bewegen langzaam. En ik zie ze ook nog wel 's slapen. Tijd zat dus. Althans, dat lijkt me zo.

Dat is overigens ff andere koek wanneer ze aan het verkeer gaan deelnemen.

Gemotoriseerd verkeer welteverstaan. Tjonge man. Wat hebben ze dan opeens haast. Het lijkt wel of daar alle 'verloren' tijd ingehaald moet worden. En die 'haast' uit zich in het activeren van de claxon. En die weten ze prima te vinden. Dan duurt het zoeken helemaal niet lang. Echter, en nu komt het, die claxon drukken ze ook in wanneer het volledig duidelijk is dat het verkeer muurvast staat. Geen kant op kan. Zo vast als een huis staat. Of als bijvoorbeeld een bus stilstaat om passagiers in te laten stappen. Ze zien de passagiers instappen en toch toeteren ze alsof ze allemaal in de fanfare willen spelen. Gekkenwerk. Onzinnig ook. Zou jij hier op de volgende verkeersoverleg-vergadering hier iets over kunnen zeggen?

Bolvianen hebben ook haast als ze iets moeten kopen in een winkel. Ze kruipen gewoon voor als de verkoper met iemand anders bezig is. De verkoper gaat trouwens ook niet vrijuit. Die schakelt moeiteloos over op de nieuwe klant. Ik heb het wel 's een tijdje gade geslagen. Ik zag dat een verkoper op een goed moment met vier klanten min of meer tegelijkertijd bezig was. Wel efficient. Maar in de ogen en geest van een Westerse bezoeker is het een bijzonder(e) (en ook wel een wat irritante) ervaring.

Misschien kun je nog iets voor me regelen Evo?

Nog even over de Boliviaanse TV-programma's. Daar hebben jullie er genoeg van in je mooie landje. Jeetje. Die dingen staan overal en nergens te brullen. En het apparaat mag zich ook in een ruime belangstelling verheugen. Fijn voor de TV zelf. Want dan is dat gebrul niet voor niets. Maar eh.....de programma's. Die zijn vaak wat aan de dramatische kant. Veel gehuil. Geschreeuw. Gekrijs. Een verkrachtinkje hier. Een paar bloederige doden daar. Heftig hoor.

'Ja, je hebt gelijk: er zijn ook grappige programma's. Althans. Grappig bedoelde programma's. Een beetje van het nivo van Banansplit. Met onze Frans B., Jan Smit gaat op reis. En een ander programma getiteld: Nick & Simon reizen er achter aan en maken dezelfde kutmuziek (ik werk ook aan een programma: Jan Smit, Nick & simon storten neer tijdens hun reis, tis nog een werktitel!). De toppers. Ivo Niehe. Linda de Snollemol. Die sfeer. Dat soort beelden. Dat nivo. Bij ons meestal uit gezonden door de TROS. Je zegt? De TROS? Ah ja, logisch dat je dat niet weet. Ons landje is gek op afkortingen Evo.

De TROS staat voor Totaal Overbodige Omroep voor uitsluitend bekeken door Randdebielen en Sukkels.

En ja, je hebt gelijk. Daar kijken ook mensen naar. In Holland. Zekers!! Maar goed je hebt gelijk: leven en laten leven. Ik weet 't. Liever niet. Ik zie het liever anders. Maar goed: diversiteit is een groot goed. Dat moeten we koesteren. Bij voorkeur ingeluiddichte verpakking. En luchtdichtafsluiten.

Maar nog even. Ik zie ook veel kindjes naar de TV kijken. Kunnen die dramatische zaken niet op een later tijdstip uitgezonden worden? Moet dat 's ochtends ook al? Doe 's een onderzoekje als je ff niks te doen hebt.

Een kleinigheidje. Maar toch. Toen ik door je mooi (platte)landje fietste. Kwam ik door dorpjes. En omdat je fietsend lang niet zo snel gaat als met de auto. Was het voor mij van tijd tot tijd best wel belangrijk om te weten waar ik me bevond. Orienteren heet dat geloof ik. Nu staan er in Bolvia geen plaatsnaambordjes bij de dorpjes. Je zegt? Ah. Ja. De mensen in het dorpje kennen de naam wel. En ik moet het hen vragen. Nou ik zal je vertellen. Dat deed ik ook. Vragen aan een local hoe het dorpje waar ik me bevond heette. Soms had ik succes. Maar ook en heel vaak eigenlijk had men geen idee. Serieus!!!!

Gewoon ff een bordje aan de ene kant van het dorp En aan de andere kant van het dorp. Je zou er een Hollandsche fietsers buitengewoon gelukkig mee maken.

Even over jullie grenzen. Ik bedoel de landgrenzen. Ik ben er eigenlijk vrijwel zonder problemen gepasseerd. Complimenten! Geweldig geregeld. En nog gratis ook. Nu heb ik begrepen dat Amerikanen 135 dollar moeten betalen om je mooie landje te bekijken (ik zie het vuur in z'n ogen branden). ..........Neem een slokje Evo, Of ik weet waarom dat is? jah!! Zekers wel.

Bolvia heeft een President gehad: Gonnie. Hij leidde het land van 1993 tot 2003. Hij had het nog wel langer willen doen. Maar het volk heeft hem na een bloedige opstand verjaagd. En terecht. Gonnie maakte er na een aantal jaren aan de macht te zijn geweest een zooitje van. Echter onze Gonnie was niet dom. Het nam tijdens zijn vlucht de totale voorraad Nationaal vermogen (geld) mee. En vertrok spoorslags naar Amerika. En liet zijn Boliviaanse onderdanen vokomen berooid achter.

Boliva vraagt tot op de dag van vandaag de uitlevering van deze Gonnie. Die in het Zuiden van United States van Amerika als een vorst schijnt te leven. Maar Amerika weigert dit. Reden: Gonnie is half Bolivaan. En half Amerikaan. En heeft dus een USA-paspoort. En daarom leveren ze 'm niet uit.

Is de informatie tot zover goed Evo? Ok!!!

En daarom laten jullie elke Amerikaanse toerist bloeden. That's the Reason. Beetje kinderachtig ook. Wel. Want de gemiddelde USA toerist kan hier natuurlijk niets aan doen...... Ok ok .....het is aan jouw.....ik wilde je niet beledigen..... volgende onderwerpje dan maar?

Tja. over geld gesproken, laten we het onderwerp'betalen''s bij de kop pakken.

Nou ja. Betalen?!. Betalen is doorgaans geen probleem. Bolivianen willen graag geld in ontvangst nemen. Bolivianoos vooral. Ingrote steden zijn dollars ook gewild. Maar goed. Ontvangen is dus geen probleem. Maarrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr,,,,,,,,, het terug krijgen van je wisselgeld: dat is wel een probleem.

Als je bijvoorbeeld een bedrag van 5 BS moet afrekenen. En je betaalt met een briefje van 10 of 20 BS. Dan is het code oranje. Alarmfase 1. Wegschietende ogen. Bleke gezichtjes. Aan het infuus. Vloeibare voeding. Blusdekens. 112. Totale paniek. Laat staan dat je met briefjes van 50 of 100 aan komt zetten. Dan kun je de lijkwagen het beste meteen laten aanrukken. In het begin dacht ik nog dat ze me aan het uitproberen waren. Kiek'n hoe lang ie blief wachten. Maar nee hoor. Wisselgeld is echt een probleem in Bolivia!

'Wat zeg je?' Valt wel meeeeeeeh!!

Nou. Mijn record 'wachten-op-wisselgeld staat op drie kwartier. In taxi's gaat het (ook) vaak mis. Zo'n taxichaufeur moet dan de auto uit. En lopen leuren bij voorbijgangers om wisselgeld. En dat duuuuuuuurt. En vandaag nog. Vandaag wilde ik een kaartje kopen bij de ZOO. Betaalde met 100. En de man kon me geen wisselgeld geven. Maar ik had niets anders dan 100. Na een kwartier haalde hij bakzeil. Ging de straat op. Wisselgeld scoren.

Jullie Bolivianen doen gewoonweg niet aan wisselgeld. Daar denken julliegewoon niet aan. Iedereen loopt elke dag tientallen keer tegen hetzelfde probleem aan. En niemand lost het op.

Wat zeg je? Gepast betalen. Ja, goed plan. Fijn idee. Zeker. Maar er is een probleempje. Jullie ATM-machines spugen bijna allemaal briefjes van 100 uit. En ja. Ga daar maar eens gepast mee betalen. Dat lukt misschien wel in de dure restaurants waar jij eet. Maar mij lukt dat niet als ik voor een Boliviano of 14 Pollo (kip) en patat wil bestellen.

'Ja, je hebt mooi lullen'. Cultuurverandering! Die zou jij dan in gang moeten zetten.

Maar ik heb een veel eenvoudigere oplossing. Je moet die ATM-machines niet alleen maar briefjes van 100 laten uitspugen. Maar laat er ook 's wat briefjes van 10, 20 en 50 instoppen. En wat munten. Dat zou al een mooi eindje schelen. En ja. Een Nationale opvoedcursus 'wisselgeld-beheer' zou idd geen kwaad kunnen. Maar ja. Jij bent de baas hier. Jij hebt het hier voor het zeggen. Joe is aan zet.

Maar goed. Voordat het een kip en ei discussie dreigt te worden. Laten we het over de kip hebben. Jullie noemen dat Pollo (spreek uit: Pojo). En jullie zijn echte dierenliefhebbers. D.w.z. dode-dieren-liefhebbers. En dan met name kippen. Overal is het te koop. Pollo 1/8, Pollo 1/4, Pollo ½ en Pollo enigszins nog als kip herkenbaar. En jullie serveren er ook altijd patat bij. Een paar plakjes tomaat. En wat sla. En huppekee. Voor een Boliviano of 12 ben je kipspekkoper.

Nou heb ik een (1) verzoek aan je. Zou je je landgenoten willen vragen of ze er ECHTE mayo bij willen serveren. Ja. Je moet weten. In mijn landje eten we regelmatig patat. Meestal zonder Pollo. En wij Hollanders zijn gek op patat met mayo. Maar die slaslauswaterachtigemeuk die ze er hier op spuiten. Dat is niet lekker. Niet smakelijk. Niet vet genoeg. Dus wil je het op de agenda van de volgende regeringsvergadering zetten? Wij Hollanders rekenen op je.

En ja dan tenlotte Evo. Ik durf het bijna niet te vragen. Maar..... ik doe het toch. En de reden dat ik het toch doe ik dat ik tijdens mijn fietsreizen soms geraakt wordt. Niet door iets te dichtbij langsrazende bussen. Had makkelijk gekund. Zeker. Maar dat bedoel ik niet. Geraakt worden door iets of iemand die aan je voorbij trekt. Iets dat je meemaakt. Ziet.

Zo fietste ik enkele weken geleden alweer in de buurt van La Paz. Je weet wel: de stad waar jij je fraaie paleisje hebt. Ik haalde La Paz die dag niet. Ik bleef een kilometer of 25 voor La Paz steken. Iets met vermoeidheid. Wat zeg je? Een hulpmotor? Nee, ik doe het gewoon met de benenwagen. Laat de hulpmotoren maar aan de DAKAR deelnemers over. Die moet je trouwens 's laten fietsen. In de woestijn. 's Kijken hoe ver het zand dan nog opspat (maar dit terzijde) Afin. Ik zocht onderdak. En dat was die dag lastig te vinden. En daarom zocht ik een plekje om mijn tent op te zetten.

Na enige tijd zoeken kwam ik bij een ommuurde tuin terecht. En binnen de muren woont een gezin. Vader. Moeder. Drie kindertjes.

Om binnen de muren te komen moesten fiets en al over een vuilnisbelt worden gedragen. En vervolgens ging de tocht over een hondenkerkhof. En toen stond ik binnen het ommuurde gedeelte. Dat ik dat moest. Dat is natuurlijk tot hier aan toe. Maar die mensen. Die daar wonen. Die moeten dat elke dag.

De omstandigheden binnenmuurs waren ook schrijnend. De stank was niet te harden. En de woonomstandigheden waren schrijnend. Ik denk dat jouw badkamer groter en mooier is dan het huisje waar deze mensen in wonen. Dat van de meeste Nederlanders wel. For sure. En daar laat ik het maar bij qua verdere beschrijving.

Nu heb ik een plannetje uitgedokdert. Maar dat kan alleen lukken, kans van slagen hebben, een goed eindresultaat behalen, als jij ook meedoet.

Ik heb twee fantastische collega's. De ene heet Ab. De andere Marcel. Ik ken ze goed. Vakmannen. Hart op de goede plaats. Ik weet zeker dat Ab (en ik ga hem zeker helpen) de buitenboel wel 's ff flink op wil knappen. Want daar is hij goed in. Vuilnisbelt weg. Hondenkerkhof ergens anders begraven. De boel egaliseren. En een fatsoenlijk oprijpad naar het erf maken. En het terein binnensmuurs 's ff goed op de schop nemen.

Marcel is goed met gebouwen. Hij zal het lekkende dak repareren. En de muren verstevigen (de woonruimte van deze mensen bestaat uit een vervallen en lekkend schuurtje van 2,5 x 2,5m).

Maar dat kan vanzelfsprekend alleen en uitsluitend met jouw in- en toestemming. En het zou fijn zijn als je financieel een ietsje pietsje zou willen springen. Vliegticket of zo. Huur van een shovel en wat werkmannen. Hotelovernachtingen. Dat werk. Dan weet ik zeker dat Ab en Marcel er wel voor te porren zijn.

Doe het vooral voor die kindertjes........

Ok, ik begrijp dat dit verzoek je enigszins overvalt. En dat je wat denktijd nodig hebt. Maar ik hoor graag van je.

'Ah. Je pieper gaat'. Time is up begrijp ik. Jammer. Ik had nog wel wat aandachtspuntjes en tips. Maar die bewaren we dan maar. Voor een later moment. Bedankt dat je gekomen bent. Succes met de komende verkiezingen.

En pas op. Met oversteken. Trek anders maar een preventief levensreddend sprintje.

Adios!